Je doet ook veel onderzoek. Wat valt jou op op het gebied
van social media gebruikt van kinderen?
“Wat mij opvalt, is dat de term ‘verslavend’ steeds vaker wordt gebruikt in discussies over dit onderwerp – en dat baart me zorgen. Ik ben geen voorstander van het achteloos medicaliseren van social media, omdat dit niet overeenkomt met wat we uit onderzoek weten. Dat gezegd hebbende, is het zeker waar dat jongeren worstelen met overmatig gebruik. Dit is echter niet hetzelfde als een klinisch gediagnosticeerde verslaving.

Een verbod lost het probleem dus niet op?
“Inderdaad. Het los het niet op, maar kan juist nieuwe problemen creëren. Dit betekent niet dat de digitale wereld perfect is – verbetering is absoluut nodig. Het respecteren van kinderrechten in de digitale ruimte houdt ook in dat we betere regelgeving nodig hebben en dat platforms welzijnsgericht ontworpen moeten worden. Maar een verbod is niet de oplossing.”

Veel ouders maken zich zorgen over de veiligheid van hun kinderen online. Wat is jouw advies aan deze ouders?
“Ouders hebben een moeilijke taak, en eerlijk gezegd zou die verantwoordelijkheid niet alleen bij hen moeten liggen. Platforms, toezichthouders, scholen en gemeenschappen – we dragen allemaal verantwoordelijkheid. Dat gezegd hebbende, voor ouders die de tijd hebben, zou ik aanraden om samen met hun kinderen accounts aan te maken en altijd de juiste leeftijd in te vullen. Veel apps hebben al instellingen die content reguleren op basis van de leeftijd als deze correct wordt ingevoerd.” 

Samen accounts aanmaken en de altijd de juiste leeftijd invullen, dat klinkt als een concrete tip. Heb je nog meer tips? “Het is belangrijk om openlijk te praten over zorgen en normen terwijl je dit doet. Ik ben ook groot voorstander van digitale familie overeenkomsten of familie-media afspraken. Zo kan je samen met je kind - tijdens het instellen van een apparaat of app - bespreken welke richtlijnen voor online gedrag passen bij je gezin. Er zijn online sjablonen te vinden die kunnen worden aangepast aan je persoonlijke situatie en die als handig hulpmiddel kunnen dienen. Tot slot vind ik lokale initiatieven waar ouders elkaar helpen of nieuwsbrieven die ouders op de hoogte houden enorm waardevol. Dit soort informatie-uitwisseling is essentieel in een continu veranderende digitale wereld. Denk bijvoorbeeld aan Project Cyberouder in Alkmaar en nieuwsbrieven van het Nederlands Jeugdinstituut, die ouders meer vertrouwen kunnen geven in de digitale omgeving.”

Jongeren (net als velen van ons) hebben moeite met stoppen
en hebben daar ondersteuning bij nodig.”

Hoe zou dat eruit kunnen zien, denk je, die ondersteuning?
“Hier zie ik een rol voor techbedrijven, ik vind de ‘neem een pauze’ herinneringen in sommige apps een goede ontwikkeling, maar ik vraag me af wat er nog meer mogelijk is. Daarnaast weet ik dat kinderen leren van wat ze om hen heen zien. Regels zoals geen smartphones tijdens het eten, apparaten opladen in de keuken in plaats van de slaapkamer, en het gebruik van media beheerfuncties in apps kunnen thuis al een stap in de juiste richting zijn. Verder laat onderzoek steeds weer zien dat niet
alle sociale media problematisch zijn – voor veel kinderen biedt het juist sociale verbinding, entertainment, informatie en meer.
We moeten voorzichtig zijn met het over één kam scheren van
alle kinderen of alle vormen van media.”

Wil je de ouders en verzorgers die dit lezen nog één ding meegeven?
“Uiteindelijk ben ik niet pro-technologie of pro-verbod…
Ik ben pro-jongeren. Laten we hen op de eerste plaats zetten!”

Centraal in haar werk staat de vraag hoe jongeren – samen met hun netwerk van vrienden, leraren en (groot)ouders – leren omgaan met de digitale wereld. Ze bestudeert hoe jongeren digitale vaardigheden en kennis ontwikkelen om zich staande te houden in de digitale samenleving. Naast haar onderzoek geeft ze les over digitale media en technologie en stimuleert ze studenten om kritisch na te denken over deze onderwerpen. Ook geeft ze advies aan organisaties zoals YouTube, Google, Meta, en de Europese Commissie om wetenschappelijke inzichten te vertalen naar de praktijk.

Op dit moment mogen kinderen in Nederland vanaf 13 gebruikmaken van social media. Kamerleden hebben laatst JA gestemd voor een verbod op sociale media voor kinderen tot 15 jaar. Hoe zie jij dit?
“Een verbod op sociale media is problematisch. Het belangrijkste is dat dit de rechten van kinderen ondermijnt om actief deel te nemen aan de digitale wereld. Bovendien is er geen bewijs dat verboden effectief zijn. Helaas wordt de discussie over een social media verbod vaak gekoppeld aan de mentale gezondheid van jongeren, terwijl sociale media in werkelijkheid een van de minst bepalende factoren is voor het mentale welzijn van adolescenten.